Z okazji obchodzonego w tym roku 40-lecia powołania NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Instytut Pamięci Narodowej przygotował wystawę plenerową przedstawiającą rolę, jaką odgrywały niezależne związki rolnicze we wspólnym wysiłku narodu w dążeniu do przeprowadzenia demokratycznych przemian w Polsce. Wystawę będzie można oglądać od 19 maja do 19 czerwca 2021 roku na ząbkowickim rynku.
Tworzenie zagwarantowanych porozumieniami sierpniowymi struktur niezależnych związków zawodowych okazało się zadaniem niełatwym do sfinalizowania. Legalizacja Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” była jednorazową zgodą władzy PRL na powstanie niezależnych organizacji społecznych. W związku z tym jesienią 1980 r. odmówiono rejestracji związku chłopskiego, argumentując, że możliwa jest tylko rejestracja związków zawodowych pracowników uspołecznionych zakładów pracy, a nie właścicieli gospodarstw indywidualnych, którzy w ocenie państwa byli prywatnymi przedsiębiorcami. Związki zawodowe „Solidarności Wiejskiej” i „Solidarności Chłopskiej” od jesieni 1980 r. działały nielegalnie.
Pierwsze struktury niezależnego ruchu zawodowego rolników powstawały samorzutnie pod szyldem „Solidarności Wiejskiej” i „Solidarności Chłopskiej” od jesieni 1980 r. w różnych miejscowościach Dolnego Śląska i Śląska Opolskiego. Strajki jednoznacznie wskazywały na determinację polskiej wsi w celu zalegalizowania związku, a w dalszej perspektywie były walką o wprowadzenie zmian w polityce władz PRL wobec rolnictwa.
Działacze Solidarności Rolniczej Dolnego Śląska i Śląska Opolskiego wzięli czynny udział w ogólnopolskim proteście przeciwko brutalności rządu, który przyzwolił na interwencję milicji podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w której uczestniczyła delegacja „Solidarności” . W efekcie wywartej presji doprowadziło to 12 maja 1981 r. do rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
źródło: Instytut Pamięci Narodowej
